Nakon pet i po godina koje je proveo kao ratni zarobljenik propale austro-ugarske vojske u Rusiji i Sibiru, Josip Broz Tito se u novembru 1920. godine vratio u novonastalu Kraljevinu SHS. Sa njim je stigla i njegova mlađa žena, Ruskinja Pelagija Bjelousova.
Broz se u međuvremenu zaposlio u bravarskoj radionici Filipa Bauma u Zagrebu, a učlanio se i u Komunističku partiju Jugoslavije. Posao menja 1921. godine kada se zapošljava u mlinu Samuela Polaka u Velikom Trojstvu, selu nedaleko Bjelovara.
Tamo je sa suprugom živeo sledeće četiri i po godine. O bračnom životu Brozovih iz tog vremena malo je poznato, ali čini se da su živeli skladno. Josip je Pelagiju zvao “Poljka”.
Udala se za njega 1918. godine, kada je imala samo 14 ili 15 godina. Prvo su klopili crveni, a zatim i građanski brak.
Zna se ipak da im je u novembru 1922. godine rođen sin Hinko koji umire nakon osam dana od dizenterije, dok u junu 1923. godine od difterije umire 18-mesečna ćerka Zlatica, Josipova miljenica.
U februaru 1924. godine rodio im se sin Žarko, koje im je donekle bilo i uteha.
Početkom 1924. godine Broz je izabran u novoformirani Okružni komitet KPJ za Bjelovarsko-križevačku županiju, i to mu daje poticaj za dalje ambicije, kao organizatora i predvodnika.
To je ujedno i vreme kad i on sam počinje da se menja, od mirnog porodičnog čoveka ka stranačkom aktivisti kojem je porodica uvek na drugom mestu, prenosi portal buka.com.
Broz ubrzo postaje vrlo aktivan, održava veze i vezice na sve strane, između ostalog sa pokrajinskim rukovodstvom KP u Zagrebu.
Na sahrani jednog kolege iz Bjelovara drži buntovni govor, zbog kojeg osam dana odlazi u zatvoru. Kad je Josip Broz 1928. godine godine osuđen na pet godina zatvora, Pelagija se sa sinom Žarkom vratila u Rusiju.
Tamo je radila u Kominterni. Oko 1929. godine pristupa ilegalnoj trockističkoj grupi. Oni su ilegalno distribuirali tekstove Trockog.
Nakon izlaska iz zatvora 1934. godine i Tito će se ubrzo naći u Moskvi.
U januaru 1935. godine Centralni komitet KPJ odlučio je da ga uputi na rad u Komiternu, odnosno u Balkanski zemaljski sekretarijat, kao referenta za rad po pitanjima KPJ. Tito je očekivao da će to biti prilika da obnovi odnose sa suprugom.
Tri meseca je čekao na poruku koju nije dobio. Najveće razočarenje za njega bilo je saznanje da Pelagija nije bila brižna majka.
Izgledi i nedolično ponašanje Žarka, smeštenog u dom za decu stranih državnih službenika, bili su razlog za veliku brigu. Žarko je imao burnu mladost i živeo je na ivici zakona. Kao vojnik Crvene armije u ratu protiv Njemaca izgubio je ruku.
Tito ga je vratio krajem 1945. godine i sin mu se, vrlo razuzdano i burno, živeći u Beogradu, ženio tri puta.
Pelagija Bjelousova se razvela od Tita 1936. godine, pa se preudala za Rusa fotografa Kominterne Petra Izmailoviča Raguljeva, i sa njim dobila dvoje dece.
Ona je 1938. godine uhapšena tokom Velike čistke, zbog veze sa levim krilom KPJ i optužena je da sabotira uvođenje socijalizma u SSSR. Njeno hapšenje umalo nije Tita koštalo života.
Iz logora je puštena 1944. godine, a ponovo je uhapšena 1948. godine zbog Titovog sukoba sa Staljinom. Posle Staljinove smrti je puštena iz zatvora 1957. godine, ali joj je zabranjeno da živi u Moskvi.
Umrla je 1967. godine, a pred samu smrt ju je posetio sin Žarko.
srbijadanas.com
